Quốc tịch Đức và quyền cư trú: Khác nhau thế nào?
Nếu bạn đang sinh sống, học tập hoặc làm việc tại Đức, chắc hẳn bạn từng nghe qua hai khái niệm quan trọng: quyền cư trú và quốc tịch Đức. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ hai khái niệm này khác nhau ra sao, và việc lựa chọn con đường nào là phù hợp nhất.
Hãy cùng khám phá từng khái niệm, những quyền lợi đi kèm, và điều kiện để đạt được.
1. Khi bạn chỉ là khách du lịch
Nếu bạn đến Đức với tư cách du lịch, bạn chỉ được ở lại tối đa 90 ngày trong vòng 180 ngày, trừ khi bạn là công dân EU. Bạn không có quyền cư trú hay làm việc hợp pháp.
-
Miễn visa Schengen: Công dân Mỹ, Canada, Úc, Anh… có thể vào Đức mà không cần visa du lịch. Nhưng nếu muốn ở lâu hơn, bạn phải xin giấy phép cư trú dài hạn.
-
Phải xin visa du lịch: Người từ Ấn Độ, Trung Quốc, Nga… cần visa ngay cả khi chỉ ghé Đức vài tuần.
2. Cư trú hợp pháp tại Đức là gì?
Quyền cư trú (Aufenthaltstitel) cho phép bạn sinh sống hợp pháp tại Đức – thường đi kèm mục đích như học tập, lao động, đoàn tụ gia đình…
▸ Với công dân EU:
-
Được tự do sống, học và làm việc tại Đức không cần visa.
-
Tuy nhiên, nếu chuyển đến sống lâu dài, bạn vẫn phải đăng ký địa chỉ cư trú (Anmeldung) trong vòng 2 tuần.
-
Có quyền bầu cử cấp địa phương và châu Âu.
▸ Với công dân ngoài EU:
Bạn phải xin một trong các loại giấy phép cư trú phù hợp (học, làm, định cư…).
Sau 5 năm sống hợp pháp tại Đức, bạn có thể xin cư trú vĩnh viễn nếu đáp ứng các điều kiện:
-
Đóng bảo hiểm hưu trí ít nhất 60 tháng
-
Có khả năng tự chủ tài chính
-
Trình độ tiếng Đức từ B1 trở lên
Tuy nhiên, bạn không được quyền bầu cử nếu không có quốc tịch Đức.
3. Quốc tịch Đức – mức bảo đảm cao nhất
Khi có quốc tịch Đức, bạn không chỉ được ở lại vô thời hạn, mà còn được hưởng đầy đủ quyền lợi chính trị, xã hội, kinh tế như công dân bản xứ.
Những quyền lợi nổi bật:
-
Được bầu cử ở tất cả các cấp (quốc gia, châu Âu, địa phương)
-
Tự do đi lại và làm việc tại toàn bộ EU
-
Hộ chiếu Đức – một trong những hộ chiếu mạnh nhất thế giới
-
An tâm cư trú không cần gia hạn
Từ 27/6/2024:
Đức chính thức chấp nhận song tịch, nghĩa là bạn không cần từ bỏ quốc tịch gốc, trừ khi quốc gia của bạn không cho phép điều đó.
Nên chọn cư trú lâu dài hay quốc tịch Đức?
Nếu bạn chỉ có kế hoạch ngắn hạn vài năm ở Đức (học xong rồi về), quyền cư trú là đủ. Nhưng nếu bạn muốn gắn bó lâu dài với nước Đức, ổn định cuộc sống, bảo vệ quyền lợi cá nhân và gia đình — thì quốc tịch Đức chính là lựa chọn tốt nhất.
Quyền cư trú và quốc tịch Đức mỗi loại có những giá trị riêng. Việc hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn định hướng tốt hơn cho tương lai tại Đức — cho sự nghiệp, học vấn, và cuộc sống ổn định lâu dài.